Tôi biết rằng khó học được cách giao uỷ trách nhiệm cho người khác. Đất như sụt dưới chân tôi. Tôi tự nghĩ: "Có lẽ mồ của ta đây".
Quan niệm giáo dục của y sai bét". Ông Bernard Shaw có lý. Một buổi trưa hè, chúng tôi đương đàm đạo tại nhà anh Đ.
Trên chiếc tàu đó, ông thấy người thuyền trưởng, đứng ở cầu thang, chỉ nhấn vào một cái nút mà làm chạy một cái máy, tức thì ngăn thiệt kín những bộ phận chính trong tàu, không cho phần này thông qua phần khác, ví dụ vì tai nạn nước có tràn vào cũng không đắm tàu được. Boh Hope cũng đã qua con đường ấy: bảy năm vừa ca vừa hát, mà ông thất bại mãi cho tới khi bắt đầu biết khôn theo tài năng của mình. Bạn toi, ông Homer Croy, tác giả cuốn: Họ phải viếng thành Ba Lê và một chục cuốn khác nữa, đã thi hành phương pháp ấy và có kết quả lạ thường.
Mấy ngày liền, tôi câu cá trên một dòng suối, phải len lỏi trong bụi cây cao, trèo qua những cành cây đổ, hằng tám giờ liền mà không thấm mệt. Lúc ấy ta phải quyết định, hành động và đừng bao giờ ngó về phía sau mà cứ một mực tiến tới". Tôi cám ơn Chúa đã cho tôi ăn nhiều lễ Giáng sinh rực rỡ, giữa gia đình đầm ấm, hồi thơ ấu.
Chính tôi đã được mục đích cảnh chết ấy trong trại của tôi ở Missouri. Cánh đồng tươi thắm cười đón gió xuân đấy, nhưng trong hoa, sâu đã lẳng lặng đục nhuỵ và hút nhựa không ngừng. 31 năm không thấy mặt nó một lần.
Và ngày thứ ba sau, nếu tôi đã thu nhập được đủ các sự kiện thì giải pháp tự nó tới, khỏi phải kiếm". Nhà cầu! Tức là phòng hành tội của hiến binh Nhật Bổn! Bạn bè của tôi có nhiều người chẳng thà tự tử chứ không chịu bị giam trong khám đó. Kinh nghiệm đó đã cho tôi những bài học.
Đóng quá khứ lại! Để cho quá khứ đã chết rồi tự chôn nó. Kẻ mạnh khoẻ nhứt mà ưu phiền thì cũng hoá đau được, đại tướng Grant thấy như vậy trong những ngày sắp tàn cuộc Nam Bắc phân tranh. Không có cách nào trả nổi mà cũng không vay thêm được.
Ông không ngớt khuyên họ: "khán giả chán những lối đó rồi, họ muốn lối khác kia". Cả năm người tranh nhau rước dì về để đền ơn cúc dục! Họ cùng kính mến mẹ, cùng phàn nàn rằng mẹ không bao giờ ở lâu với họ. Họ đầu đọc đời họ chỉ vì cái giá tiền một tấm thảm.
Kẻ ngu nổi doá liền dễ bị chỉ trích một chút, nhưng người khôn sẵn sàng nghe những lời chỉ trích, trách cứ, để học thêm. Rồi một trận bão tuyết ào tới, tuyết đóng nặng trên mỗi cảnh, mỗi nhánh. Ông hiểu trong số các bà đó chẳng bà nào muốn bệnh cả, và nếu họ có thể dễ dàng quên được những bệnh của họ thì họ đã làm rồi, há còn đến xin ông khám nghiệm? Vậy phải làm thế nào?
Phần đông những thảm kịch ấy có thể tránh được, nếu nạn nhân chịu tìm ở Tôn giáo, ở kinh kệ, nỗi an ủi và sự bình tĩnh cho tâm hồn. Địa vị càng cao bao nhiêu thì đời càng thích mạt sát bấy nhiêu. Xin bạn hãy đọc câu chuyện dưới đây do ông Charles Robert, một nhà cố vấn tài chánh kể lại: